Perły kieleckiej architektury – Pałac Biskupów Krakowskich w Kielcach – Część 1 – Historia

Bez wątpienia, pochodzący z wieku XVII Pałac Biskupów Krakowskich jest charakterystycznym elementem Kielc. Kompleks powstawał w latach 1637-1641. To z inicjatywy biskupa krakowskiego Jakuba Zadzika na Wzgórzu Katedralnym zaczęto budowę pałacu.  Wczesnobarokowa budowla przetrwała do czasów współczesnych bez większy zmian. 

Pałac został wybudowany ku czci i pamięci jego fundatora, czyli Jakuba Zadzika. Znajdziemy wiele motywów w środku potwierdzających ten pogląd. Jeśli chodzi o architektów arcydzieła, jakim bez wątpienia jest obiekt,  to istnieje rozbieżność. Generalnie rozważa się trzy osoby jako projektantów. Są to Tomasz Poncino lub Giovanni Trevano albo Constantino Tencalla. Pierwszy z podanych był muratorem, który nadzorował proces budowy, drugi, zaś nadwornym budowniczym Zygmunta III Wazy. Ostatni również projektował dla Wazów. Tak czy owak, projektant pałacu pozostaje nieznany. Warto dodać, że swoim talentem wykazali się także miejscowi kamieniarze tacy jak Jan Fałkowski i Kasper Herman. 

W 1642 roku był gotowy główny korpus oraz brama wjazdowa. 2 lata wykańczano wnętrze budowli. Następca Zadzika, czyli Piotr Gembicki zrobił z pałacu miasto pełne przepychu i bogactwa. Mimo wszystko dzięki temu okolica zaczęła się rozwijać, a zabudowa wokół zaczęła się rozrastać. W swoim pierwotnym przeznaczeniu budynek dotrwał do 1818 roku, kiedy rosyjscy zaborcy przejęli gmach. Staraniami Stanisława Staszica przekształcono go w miejsce wykładów Szkoły Górniczej. Później stała się siedzibą guberni kieleckiej. W wyniku zaniedbań i braku funduszy, stan budynku uległ pogorszeniu. Prócz tego detale architektoniczne uległy rozebraniu. W tym charakterystyczne barokowe hełmy zastąpiono nieciekawymi daszkami. Gdy Polska powróciła jako wolne państwo, pałac został odrestaurowany do stanu bliskiego oryginalnemu. Powróciły również barokowe hełmy wież. 

W dwudziestoleciu międzywojennym mieściły się w nim władze wojewódzkie. W czasie wojny rezydowały w nim okupacyjne władze niemieckie, a we wrześniu 1939, pałac gościł bardzo niesympatycznego człowieka, Adolfa Hitlera. Swoją drogą jest to materiał na zupełnie inny post. Po wojnie rezydowała w nim Wojewódzka Rada Narodowa. W 1969 roku budynek przekazano Muzeum Narodowemu. 

Fotografie i obrazy archiwalne Muzeum Narodowego w Kielcach